Πιθανότητες υλοποίησης φαίνεται πως τελικά έχει η δημιουργία του Thess INTEC στην Περαία Θεσσαλονίκης και στο ακίνητο που παλιότερα ανήκε στην ΕΡΤ, αφού το ΤΑΙΠΕΔ, εξετάζει την παραχώρησή του στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας για τη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου.
Τα παραπάνω προκύπτουν ξεκάθαρα από το επικαιροποιημένο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αξιοποίησης του ΤΑΙΠΕΔ για το 2019, που εγκρίθηκε πρόσφατα από το ΚΥΣΟΙΠ.
Η μέθοδος αξιοποίησης του ακινήτου είναι ακόμη υπό συζήτηση, όπως αναφέρεται και σε αυτή τη φάση γίνονται ενέργειες αναφορικά με την επικαιροποίηση του νομικού και τεχνικού ελέγχου και σαν Pre-marketing, έρευνα βέλτιστου τρόπου αξιοποίησης του ακινήτου μέσω σεναρίων.
Πάντως όπως σημειώνεται «για το ακίνητο εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές, μεταξύ των οποίων και η επαναφορά του στο Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να παραχωρηθεί στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας για τη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου».
Το ακίνητο αυτό, είναι κοντά στην περιοχή του αεροδρομίου, με πρόσοψη στη θάλασσα κι΄έχει έκταση 760, 8 στρεμμάτων. Σε αυτό βρίσκονται παλιά και ερειπωμένα κτίσματα συνολικής επιφάνειας 2.665 τ.μ.
Η «αφρόκρεμα» του ερευνητικού δυναμικού της χώρας και της ελληνικής βιομηχανίας θα «συγκατοικήσουν» στο πρώτο τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς της Ελλάδας που σχεδιάζεται να δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη.
Πρόκειται για το Thessaloniki International Technology Center/THESS-INTEC, τη δημιουργία του οποίου προωθεί η Εταιρεία Διαχείρισης & Ανάπτυξης Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης (ΕΔΑΠ/ΤΠΘ ΑΕ), φορέας που από το 1994 λειτουργεί καταλυτικά για την επίτευξη της καινοτομίας μέσα από τη συνεργασία της ερευνητικής και της επιχειρηματικής κοινότητας στη Βόρεια Ελλάδα. Η διαφορά με άλλα εγχειρήματα είναι ότι πρόκειται για ένα τεχνολογικό πάρκο μεγάλης κλίμακας, με τις προδιαγραφές των Επιστημονικών και Τεχνολογικών Πάρκων που λειτουργούν σε όλο τον κόσμο, και που ανάλογό του δεν υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα. Εκεί θα συνυπάρχουν και θα συνεργάζονται βιομηχανίες και ερευνητικές ομάδες για την μεταφορά των αποτελεσμάτων της έρευνας από το εργαστήριο στην παραγωγή, και την παραγωγή πραγματικά καινοτόμων προϊόντων. Έρχεται δηλαδή να θεραπεύσει μια προβληματική κατάσταση: ενώ η Ελλάδα έχει χιλιάδες αποφοίτους ΑΕΙ κάθε χρόνο, και ενώ στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά της κέντρα γίνεται καινοτόμος έρευνα, βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις ως προς τη συνεργασία πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, για τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας στην πραγματική οικονομία.
6 τομείς αιχμής, 70 επιχειρήσεις, 17 ερευνητικές ομάδες
Από τους βασικούς στόχους του Thess INTEC είναι η προσέλκυση μεγάλου αριθμού καινοτόμων επιχειρήσεων κάθε μεγέθους και καταξιωμένων ερευνητικών εργαστηρίων ΑΕΙ και Ινστιτούτων, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ήδη 70 δυναμικές ελληνικές βιομηχανίες και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, πρωτοπόρες στον κλάδο τους και ιδιαιτέρως εξωστρεφείς στηρίζουν το εγχείρημα και έχουν συμφωνήσει να εγκαταστήσουν τα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) εντός του τεχνολογικού πάρκου, με στόχο την ανάπτυξη συγκεκριμένων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών σε συνεργασία με 17 ερευνητικές ομάδες. Μεταξύ των εταιρειών που έχουν δεσμευτεί με έγγραφη συμφωνία για εγκατάσταση στο THESS-INTEC είναι οι Alumil, Sunlight, Kleemann, Exothermia, Isomat, MLS, Singular Logic, Raycap, Brite, METKA, Fraport, Intracom, ελίν, ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Brite, Chimar κ.α. Μεταξύ των 17 ερευνητικών ομάδων που επιλέχθηκαν από τη βιομηχανική κοινότητα με βάση την αριστεία και την ετοιμότητα του τεχνολογικού τους αποτελέσματος, είναι το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας και το Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και το Ινστιτούτο Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογίας. Εκτός από τις ελληνικές εταιρείες που έχουν συμφωνήσει να εγκατασταθούν στο πάρκο, υπάρχουν και εταιρείες από το εξωτερικό που παρακολουθούν με ενδιαφέρον το εγχείρημα και σκοπεύουν να ενταχθούν σε αυτό μόλις αποκτήσει «σάρκα και οστά».
Σε πρώτη φάση οι 70 επιχειρήσεις και οι 17 ερευνητικές ομάδες έχουν συμφωνήσει να συνεργαστούν σε έξι τομείς αιχμής:
- Νέα υλικά και διαδικασίες βιομηχανικής παραγωγής,
- Ευέλικτα οργανικά υλικά
- Τεχνητή Νοημοσύνη και εφαρμογές προσομοίωσης,
- Καινοτόμες λύσεις καθαρής ενέργειας
- Ανάπτυξη δεξιοτήτων για ένταξη καινοτόμων λύσεων στις επιχειρήσεις και την εφοδιαστική αλυσίδα,
- Τεχνολογίες και εφαρμογές κινητικότητας του μέλλοντος.
Υποστήριξη από φορείς
Το εγχείρημα υποστηρίζουν μέσω μνημονίων συνεργασίας η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και ο Δήμος Θερμαϊκού, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ, ΠΑΜΑΚ, ΑΤΕΙΘ, Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας), οι σημαντικότεροι φορείς της επιχειρηματικής κοινότητας (ΣΒΒΕ, ΣΕΒΕ, ΕΒΕΘ), το ΤΕΕ/ΤΚΜ, ο ΣΕΠΒΕ, η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας, η Τεχνόπολη οι θερμοκοιτίδες THERMI, i4G. Αντίστοιχες συμφωνίες συνεργασίας στα innovation mega projects του Thess INTECυπάρχουν με το Πολυτεχνείο του Τέξας, τα Τεχνολογικά Πάρκα Καλσρούης (ΤΡΚ) και Βαρκελώνης (la Salle) και η διεθνής ομοσπονδία επιστημονικών πάρκων (International Association of Science Parks and Areas of Innovation). To Συμβούλιο ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ υποστηρίζει την πρωτοβουλία όπως και πολλές Πρεσβείες ξένων χωρών στην Ελλάδα, ενώ ένα δίκτυο Ελλήνων επιστημόνων της Αμερικής και της Ευρώπης συμπράττουν για την προσέλκυση νέων ερευνητικών ομάδων και επιχειρήσεων.
Πολλαπλασιαστής επενδύσεων
Η ύπαρξη μιας τέτοιας υποδομής, σε συνδυασμό με τη μεγάλη συγκέντρωση επιστημονικού δυναμικού και νέων αποφοίτων στη Θεσσαλονίκη, θα αποτελέσει πόλο έλξης για ξένες εταιρείες τεχνολογικής κατεύθυνσης, εκτιμά ο Πάρις Κοκορότσικος μέλος της επιστημονικής επιτροπής της Παγκόσμιας Ένωσης Τεχνολογικών Πάρκων IASP, που συμμετείχε στο σχεδιασμό του Thess INTEC. Η εμπειρία των άλλων Ευρωπαϊκών Τεχνολογικών Πάρκων στην Ευρώπη έχει δείξει ότι τα δυο βασικά κριτήρια για τέτοιου είδους ξένες επενδύσεις είναι οι κατάλληλοι χώροι μέσα σε ένα δομημένο οικοσύστημα καινοτομίας και διαθεσιμότητα ανθρωπίνου δυναμικού με εξειδίκευση.
Η ΕΔΑΠ/ΤΠΘ ΑΕ έχει ολοκληρώσει τη μελέτη σκοπιμότητας και τις προμελέτες υποδομών για την κατασκευή του. Το «κλειδί» που θα ξεκλειδώσει τη χρηματοδότηση και θα πείσει και βιομηχανίες του εξωτερικού να δημιουργήσουν τμήμα έρευνας και ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη είναι να βρεθεί ο χώρος που θα φιλοξενήσει το Διεθνές Τεχνολογικό Κέντρο. Η περιοχή που εξετάστηκε στην μελέτη βιωσιμότητας είναι ένα οικόπεδο 760 στρεμμάτων στην περιοχή του δήμου Θερμαϊκού, δίπλα στο αεροδρόμιο (πρώην «Φωνή της Αμερικής») η οποία ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Το έργο σήμερα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διασφάλισης της έκτασης και των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίησή του. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από ένα συνδυασμό δημόσιας συμμετοχής (παροχή οικοπέδου), ευρωπαϊκών και ιδιωτικών πόρων.
Ήδη έχει ολοκληρωθεί η νομική προετοιμασία για τη διαδικασία μεταβίβασης της έκτασης σε φορέα του δημοσίου με τελική διαχείριση για την υλοποίηση του Thess INTEC από την ΕΔΑΠ/ΤΠΘ ΑΕ.
Η πρώτη φάση του έργου αφορά στην οικοδόμηση του 10% της μέγιστης επιτρεπόμενης έκτασης που μπορεί να κτιστεί, δηλαδή σε 20.000 τ.μ. από τα συνολικά 200.000 τ.μ. Ο προϋπολογισμός της α’ φάσης είναι 70 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) και θα διατεθεί για έργα υποδομής (δρόμοι, δίκτυα κλπ) και τα κτίρια των εργαστηρίων και των τμημάτων R & D των βιομηχανιών, που θα σχεδιαστούν με βάση τις προδιαγραφές που αυτές θα θέσουν.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη βιωσιμότητας, 11,84 εκ.ευρω θα διατεθούν για υποδομές, 27,13 εκ. για τα κτίρια των mega projects, 15,95 εκ. για το κτίριο της θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων, το συνεδριακό και εκθεσιακό κέντρο και τα υπόλοιπα κτίρια, 3,4εκ. για εργαστηριακό εξοπλισμό.
Ο αρχικός προϋπολογισμός εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθεί με κεφάλαια που θα προέλθουν:
— από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, που ανακοίνωσε εγγράφως ότι κρίνει το έργο ως ιδιαίτερα αξιόλογο για τη χώρα και τη μελέτη του έργου πλήρη και βιώσιμη, και μετά την παραχώρηση της έκτασης και εξασφαλσιστούν συμπληρωματικοί πόροι θα επανεξετάσει το αίτημα για χρηματοδότηση, και
— από δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με εγγύηση του ελληνικού δημόσιου.
— διερευνάται επίσης η ένταξη του έργου στο υπό σύσταση ταμείο υποδομών του Υπουργείου Οικονομίας.
«Οι συμμετέχοντες σε αυτά τα πρώτα έξι mega projects καινοτομίας αποτελούν τους πρώτους χρήστες των υποδομών του Thess INTEC και διασφαλίζουν την οικονομική βιωσιμότητά του» εξηγεί η διευθύνουσα σύμβουλος, η Εταιρεία Διαχείρισης & Ανάπτυξης Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης Γεωργία Αϋφαντοπουλου. «Θα ακολουθήσουν επόμενες συμπράξεις στους ίδιους και άλλους τομείς αιχμής που έχουν ήδη αναγνωριστεί και συμβαδίζουν με τις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας για την καινοτομία, αλλά και με τους σχεδιασμούς για την οικονομική ανάπτυξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Έτσι διασφαλίζεται η συνεχής ανάπτυξη του Thess INTEC».
Πρακτικά από τα ενοίκια των εταιρειών που θα εγκατασταθούν στην α’ φάση θα χρηματοδοτηθεί η αποπληρωμή του δανείου και η κατασκευή των επόμενων φάσεων, για τις οποίες επίσης θα αναζητηθούν ιδιωτικά και ευρωπαϊκά κεφάλαια. Οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν στο Thess INTEC θα έχουν τα κίνητρα που ισχύουν για τις Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές.
Από τη στιγμή που εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση και οι αδειοδοτήσεις θα χρειαστούν 2,5 χρόνια για την κατασκευή των κτιρίων και την μεταφορά εκεί των επιχειρήσεων και των εργαστηρίων, καθώς οι διαδικασίες θα «τρέχουν» με ρυθμούς ιδιωτικού τομέα.
Στην α’ φάση από τα 20.000 τ.μ τα 3.000 τ.μ θα διατεθούν για την ακτασεκυή εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου 500 θέσεων, και όλα τα υπόλοιπα για τις εγκαταστάσεις των έξι mega projects, τα τμήματα R&D των επιχειρήσεων, γραφεία, εργαστήρια, τη θερμοκοιτίδα και για εγκαταστάσεις αναψυχής
Σε επόμενες φάσεις και σε διάστημα εικοσαετίας σχεδιάζεται να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις για mega projects και τμήματα R&D (12.000 τ.μ. στη β’ φαςη, 28.000 τ.μ. στη γ΄ φάση, 23.000 τ.μ. στη δ’ φάση) στους τομείς της Υγείας, των Τεχνολογιών Πληροφορίας (ΙΤ) και της Αγροτεχνολογίας. Επιπλέον υπάρχει σχεδιασμός για ανεξάρτητη επένδυση τρίτου για την κατασκευή ξενοδοχείο 3.000 τ.μ. και 150 δωματίων καθώς και θεματικού πάρκου.
Με αυτές τις εγκαταστάσεις καλύπτεται περίπου ο μισός χώρος των 200.000 τ.μ. επιτρεπόμενης δόμησης, ενώ ο στόχος είναι ο υπολειπόμενος χώρος να διατεθεί σε μεγάλες επιχειρήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό που θα θελήσουν να εγκαταστήσουν εκεί τα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης.
ΟΦΕΛΗ: Επενδύσεις και θέσεις εργασίας
Εκτός από τα 70εκ. ευρώ περίπου που θα επενδυθούν για την κατασκευή της α’ φάσης οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν στο Διεθνές Τεχνολογικό Κέντρο Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι θα επενδύσουν 338 εκατ. ευρω σε ορίζοντα δεκαετίας. Σε βάθος εικοσαετίας θα δημιουργηθούν 7.000 θέσεις εργασίας για ερευνητές και διοικητικούς υπαλλήλους (εκ των οποίων πάνω από τις μισές σε τομείς έντασης γνώσης), οι συνολικές προσδοκώμενες εθνικές και ξένες επενδύσεις θα φτάσουν το 1,5 δισ. ευρω ενώ η συνολική οικονομική απόδοση από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις τα 11,2 δισ. ευρώ. Τα έσοδα του δημόσιου θα ανέλθουν σε 180 εκατ. ευρω ετησίως από φόρους και ΦΠΑ από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις.
